Rivierveiligheidsproject Elerweerd geeft ruimte aan rivier, maar gaat ook landbouwers van water voorzien bij droogte
Het rivierveiligheids- en natuurontwikkelingsproject Elerweerd is een van de belangrijke projecten in uitvoering waardoor de Maas meer ruimte krijgt. De voorbije weken zagen we het belang daarvan. Eens de ontginning ver genoeg gevorderd is, wordt gestart met de herinrichting als natuurgebied door ontginningsbedrijf Steengoed Projecten. Nadien worden de gronden overgenomen door Natuurpunt. De Vlaamse regering trekt nu via het Grindfonds 600.000 euro extra uit om landbouwers aan de Maas via een kilometerslang irrigatienetwerk van voldoende water te voorzien in periode van droogte. Om het verlies van 160 ha landbouwgrond te compenseren wordt samen geïnvesteerd in een kilometerslang irrigatienetwerk, aangelegd en beheerd door De Watergroep. Het irrigatienetwerk zal 550 ha landbouwgrond van water voorzien.
Voor het maatschappelijk project van groot openbaar belang Elerweerd (verhogen rivierveiligheid, creëren van hoogwaardige dynamische riviernatuur en grindontginning) gaat ruim 160 ha landbouwareaal verloren. Om dit te compenseren wordt een irrigatienetwerk aangelegd om de aanlandende landbouwgronden te beregenen wanneer nodig. De landbouwers hebben zich hiervoor verenigd in de VZW Irrigatieboeren Elerweerd. De Vlaamse regering voorziet via het Grindfonds nu in 600.000€ om het project nog uit te breiden. Met deze gecombineerde inspanning kan straks 150 ha extra landbouwgrond worden geïrrigeerd tot een totaal van 550 ha. De Watergroep staat in voor de uitvoering, coördinatie en realisatie van het irrigatienetwerk.
Na de ontgrinding en herinrichting zal Elerweerd 3 tot 3,5 meter lager liggen in het landschap, waardoor de Maas vanaf haar huidige bedding meer ruimte krijgt tot aan de bestaande winterdijk. De gebieden gaan na afwerking naar de natuur. De deputatie, alle burgemeesters van de zeven grindgemeenten, een afvaardiging van de landbouwsector en de natuurverenigingen gingen destijds unaniem akkoord met de plannen. Het project speelt een grote rol in het bestrijden van de extreme weerssituaties. Ze geeft opnieuw ruimte aan de rivier voor periodes van hevige regenval, zoals we de voorbije weken zaken, maar ze neemt ook haar verantwoordelijkheid op voor periodes van droogte.
“De beste waterbuffer blijft onze natte natuur. De spijtige vaststelling is echter dat de voorbije 50 jaar 70 procent van onze natte natuur verdween in Vlaanderen. We moeten daarom, zeker in onze valleigebieden, terug ruimte aan water geven. De rivierherstelprojecten aan de Gemeenschappelijke Maas zijn het beste voorbeeld van het succes ervan. Daar waar we de vallei teruggeven aan de rivier en de natuur, het bed van de rivieren kunnen verbreden, zorgen we voor waterveiligheid”, zegt Demir.
samenwerking met de landbouwsector en de grindsector
“Maar zo’n projecten vragen ook samenwerking met de landbouwsector en de grindsector. Concreet gaat voor Elerweerd ruim 160 ha landbouwgrond verloren. Het project geeft echter ook iets terug aan de landbouwers. Dankzij een netwerk ondergrondse irrigatiebuizen zullen vanaf volgend jaar 550 ha landbouwgronden bewaterd kunnen worden vanuit de voormalige grindplas Meerheuvel in perioden van droogte. Want ook die extreme weersituatie zal in de toekomst door de klimaatverandering steeds vaker voorkomen”, stelt Demir.
Het irrigatienetwerk werkt volautomatisch.
Water uit de grindplas Meerheuvel wordt via oeverfiltratie gecapteerd en onder heel hoge druk in het irrigatienetwerk gepompt. Dit netwerk bestaat uit 8 kilometer ondergrondse leidingen waarop, in samenspraak met de landbouwers, 40 afnamepunten voorzien worden. Op deze manier kan jaarlijks zo’n 100.000 kubieke meter water ingezet worden om landbouwgrond te irrigeren tijdens periodes van langdurige droogte.
