Dagelijks sterven 40 mensen door de gevolgen van roken, zowel actief als passief. Dat zijn 15,000 doden per jaar. “Onaanvaardbaar!”, vindt CD&V-Kamerlid Els Van Hoof. Om het aantal slachtoffers drastisch terug te brengen, lanceert ze een resolutie met een federaal tabaksplan. “Het maatschappelijk draagvlak om forser op te treden tegen tabak is vandaag de dag groot, ook bij niet-rokers. Het wordt hoog tijd dat we in actie treden.”, zegt de CD&V-politica die de resolutie samen indient met Kamerlid Nathalie Muylle.
Het plan moet de regering ertoe aansporen om de Europese Tabaksrichtlijn zo snel mogelijk naar Belgisch recht om te zetten. Op sommige vlakken gaat het plan echter verder. “We kiezen uitdrukkelijk voor maatregelen waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat zij roken minder aantrekkelijk maken en zelfs stevig terugdringen.”, verduidelijkt Van Hoof.
1. Verbod op de mentholsigaret
Volgens de Europese richtlijn moeten mentholsigaretten verboden worden tegen 2020. Wij zijn van mening dat dit zo snel mogelijk moet gebeuren als we zien dat 12% van de rokers mentholsigaretten rookt, en zelfs 17% bij de 15-24 jarigen.
2. Accijnsverhogingen niet op kap van dagbladhandelaars
Vandaag rekenen de tabaksproducenten de accijnsverhogingen, niet (enkel) door aan de consument, maar vaak ook aan de dagbladhandelaars. Het is de consument die moet afgeraden worden om te roken, dus hij moet de meerprijs voelen in zijn portemonnee, niet de lokale handelaar. Accijnsverhogingen doorrekenen aan de consument heeft een positief effect op de volksgezondheid en schaadt de handel niet. Daarom is het belangrijk dat er in de toekomst enkel nog specifieke accijnzen geheven worden in plaats van ad valorem accijnzen. Onderzoek wijst uit dat een significante prijsverhoging die niet geleidelijk wordt gespreid over de tijd heen het meeste impact heeft op rookgedrag. Nog exacter: een prijsstijging van 10 % zorgt voor een daling van 4 % van het aantal rokers.
3. Totaalverbod voor tabaksreclame
Uit een enquête van de Stichting tegen Kanker blijkt dat twee derde van de Belgen gewonnen is voor een totaalverbod op tabaksreclame. Daarom pleiten wij om tegen het eind van deze legislatuur te komen tot een algemeen verbod op tabaksreclame, het uitstallen en zichtbaar presenteren van tabaksproducten. Pakjes sigaretten zouden niet meer zichtbaar uitgestald worden en ook online reclame is verboden. Reclame op het pakje zelf verdwijnt ook.
Tevens pleiten wij voor volledig neutrale sigarettenpakjes, de zogenaamde “plain packaging” (het weglaten van merk logo’s, kleuren, lettertypes en kenmerken op de verpakking van sigaretten en tabaksproducten). Deze maatregel heeft echter maar effect als ze gekoppeld wordt aan verdere accijnsverhogingen.
4. Reglementering elektronische sigaret
Uit een onderzoek van de Hoge Gezondheidsraad (HGR) blijkt dat er heel wat mogelijke schade is voor gebruikers van de e-sigaret. Ook hiervoor moet een wettelijk kader komen, net zoals reeds het geval is voor de andere tabaksproducten. De e-sigaret mag roken niet leuk maken, noch een positief imago geven. De e-sigaret moet passen in een tabaksontmoedigingsbeleid en verkocht worden in gespecialiseerde verkooppunten.
5. Verbod op roken in de wagen waar kinderen in zitten
Passief meeroken is ongezond voor iedereen, maar kinderen zijn nog gevoeliger omdat ze in hun ontwikkeling extra gevoelig zijn voor toxische stoffen. Roken in de auto veroorzaakt tot 27% keer hogere concentraties aan kankerverwekkende stoffen dan roken in huis. Kinderen, zelfs tieners, hebben meestal geen keuze om wel of niet in een auto stappen waarin gerookt wordt. We willen dan ook een totaalverbod voor roken in de wagen wanneer een kind aanwezig is. Een zeer recente studie van de Stichting tegen Kanker toont aan dat 91% van de ondervraagden een rookverbod wenst in wagens waar minderjarigen aanwezig zijn (inclusief 87% van de rokers). Ook in Frankrijk, Engeland, Wales, Ierland en Italië is een dergelijk verbod reeds van kracht.
6. Minimumleeftijd voor aankoop tabakswaren van 16 naar 18 jaar
De Hoge Gezondheidsraad pleit in haar recent advies voor het optrekken van de leeftijd waarop tabakswaren aangekocht mogen worden. Zelfs de tabaksfederaties pleiten hier actief voor. Van alle soorten drugs is het de nicotine die adolescentenhersenen het snelst gevoelig maakt voor verslaving. Het is ook zo dat het aantal jongeren dat rookt gewoonweg “alarmerend” hoog is. Het is dan ook belangrijk dat de leeftijd waarop jongeren tabakswaren kunnen aankopen tot op de leeftijd van 18 jaar gebracht wordt zodat jongeren minder gemakkelijk aan tabak geraken en het roken op deze manier sterk ontmoedigd wordt.
