België ondertekent het Verdrag van de Raad van Europa tegen de handel in menselijke organen
België, op dit moment voorzitter van het Comité van Ministers van de Raad van Europa, heeft actief deelgenomen aan de onderhandelingen voor het Verdrag van de Raad van Europa tegen de handel in menselijke organen. Tijdens de ceremonie ter gelegenheid van de openstelling tot ondertekening van dit Verdrag, vandaag 25 maart in Santiago de Compostella (Spanje), behoorde ons land tot de eerste ondertekenaars. Het Verdrag zal in werking treden drie maanden na de datum waarop vijf ondertekenaars, waaronder minstens drie lidstaten van de Raad van Europa, het Verdrag hebben geratificeerd.
Dit nieuwe Verdrag van de Raad van Europa kan door alle landen ondertekend worden (zowel leden als niet-leden van de Raad van Europa) en is het eerste internationale verdrag dat specifiek over de handel in menselijke organen gaat. Het Verdrag is een aanvulling op de bestaande instrumenten inzake mensenhandel en orgaantransplantatie. Het aantal orgaantransplantaties is in de voorbije 50 jaar in de hele wereld sterk toegenomen. Het is de meest gebruikte manier geworden om bepaalde vormen van orgaandisfunctie of –falen te genezen. Maar het grote aantal transplantaties, met steeds betere resultaten, heeft ertoe geleid dat het aantal donoren veel lager ligt dan het aantal patiënten dat een transplantatie nodig heeft. Door het tekort aan orgaandonoren wordt er van mensen, die kwetsbaar zijn door bijvoorbeeld ziekte of sociale situatie, over de hele wereld door tussenpersonen of dokters misbruik gemaakt voor hun organen.
Een internationaal initiatief is dus noodzakelijk om te strijden tegen de orgaanhandel, die een schending betekent van de menselijke waardigheid.
Het Verdrag beslaat een reeks van criminele handelingen inzake orgaanhandel die de landen in hun wetgeving dienen op te nemen. Elke etappe van het criminele proces wordt beschreven, maar de voornaamste inbreuk inzake orgaanhandel is het wegnemen van een orgaan zonder de vrije en duidelijke instemming van de donor, of tegen een vergoeding. Het is dus ook strafbaar donoren en patiënten met het oog op winst te rekruteren, en onwettig weggenomen organen te bewaren, te transplanteren of op enige andere manier te gebruiken. De voorzieningen van het Verdrag zijn heel ruim wat betreft het gebruik van het orgaan: naast de transplantatie ervan voor medische doeleinden beoogt het Verdrag ook bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek.
Het Verdrag moedigt landen aan het wegnemen en transplanteren van organen buiten de nationale regelgeving ter zake te bestraffen.
Het Verdrag zal een internationale gerechtelijke samenwerking makkelijker maken, en toelaten daders en medeplichtigen van orgaanhandel meer doeltreffend te vervolgen en te veroordelen. Het Verdrag voorziet bovendien in een extraterritoriale bevoegdheid, die het mogelijk maakt eigen burgers of ingezetenen, die zich aan orgaanhandel schuldig maken, in een ander land te vervolgen.
Dit Verdrag laat bovendien toe slachtoffers beter te beschermen, en daders en het brede publiek meer bewust te maken van de gevaren en het criminele karakter van de handel in menselijke organen.
